Biến (Variables) trong Shell Script

Ở bài trước bạn đã được học cách tạo một chương trình “hello world‘ với Shell Script rồi, vậy thì bài này mình sẽ bàn về một phần cũng rất quan trọng đó là biến và khai báo biến trong shell script.

Biến là một định danh dùng đẻ lưu trữ dữ liệu, nó có thể lưu trữ các loại dữ liệu như dạng số, dạng chuỗi (văn bản), tên thư mục, tên file, thiết bị, hoặc một kiểu dữ liệu bất kì.

Nói rõ hơn thì một biến được xem như là một con trỏ và trỏ đến một ô nhớ lưu trữ dữ liệu. Shell cho phép chúng ta tạo biến, gán giá trị, thậm chí là có thể xóa biến.

1. Đặt tên biến

Cũng như các ngôn ngữ lập trình phổ biến, tên biến bắt buộc phải đặt theo chuẩn mà Shell đưa ra.

Bài viết này được đăng tại [kiso.vn]

Tên biến chỉ chứa các ký tự từ a-z, các số từ 0-9 và ký tự gạch dưới _. Bạn có thể dùng chữ in hoa hoặc in thường, tuy nhiên người ta quy ước nên đặt chữ in hoa vì nó là chuẩn chung. Dưới đây là một vài tên biến hợp lệ và không hợp lệ.

NAME
_NAME
NAME_
NAME01
NAME_01

0_NAME
-NAME
NAME!
YOUR-NAME

Lý do không hợp lệ là các ký tự đặc biệt như như !, $, -,… được đưa vào danh sách các từ khóa dùng trong shell.

2. Gán giá trị cho biến

Để gán giá trị cho biến thì bạn dùng cú pháp sau:

variable_name=variable_value

Ví dụ:

NAME="Nguyen Van Cuong - Kiso.vn"

Như trong ví dụ này mình đã gán giá trị “Nguyen Van Cuong – Kiso.vn” cho biến NAME.

3. Truy xuất giá trị của biến

Hơi khác chút xíu so với lúc khai báo, khi bạn muốn truy xuất đến một biến thì phải dùng ký tự đô la $ đặt trước biến đó. Như ví dụ dưới đây mình đã in ra giá trị của biến NAME.

#!/bin/sh
NAME="Nguyen Van Cuong"
echo $NAME

Kết quả sẽ in ra chuỗi sau:

Nguyen Van Cuong

4. Biến chỉ đọc (giống hằng số)

Biến chỉ đọc là biến chỉ cho phép đọc, không được phép thay đổi giá trị của biến.

Để thiết lập một biến là chỉ đọc thì ta sử dụng từ khóa readonly.

DOMAIN="kiso.vn"
readonly DOMAIN

Nếu bạn cố tình thay đổi giá trị của biến thì lập tức nhận được thông báo lỗi “/bin/sh: DOMAIN: This variable is read only.“.

5. Xóa biến

Nếu một biến không còn tác dụng gì cho chương trình thì bạn nên xóa nó đi bằng cách sử dụng lệnh shell để xóa nó ra khỏi dành sách biến, sau khi xóa xong thì bạn mất hoàn toàn biến đó.

Để xóa biên thì ta dùng hàm unset, cú pháp như sau:

unset variable_name

Vi dụ:

#!/bin/sh
NAME="Cuong"
unset NAME
echo $NAME

Đoạn code này sẽ không in ra giá trị nào cả bởi vì biến NAME đã bị xóa trước khi dùng lệnh echo.

Lưu ý: Bạn không thể xóa biến được thiết lập là readonly.

6. Các thể loại biến

Có 3 loại biến như sau:

Local Variables: Biến nội bộ là biến tồn tại trong quá trình thực thi của shell, nó không có sẵn nên ban phải khai báo, đương nhiên chỉ sử dụng được trong phạm vi của chương trình đó mà thôi.

Environment Variables: Biến môi trường là biến có sẵn trong chương trình shell, vì vậy bạn có thể sử dụng nó ở bất kì đâu và bất kì chương trình shell.

Shell Variables: Biến shell là biến đặc biệt được thiết lập bởi shell